Kıymetli okurlar, bu yazımızda sizlere İzmit’in tarihi çeşmelerinden birisi olan ve her gün yüzlerce insanın ziyaret ettiği Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesi hakkında bilgiler vereceğiz.
Yazımızın içeriğinde Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesi nerede, Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesine nasıl gidilir?, Orhan Camii nerede, izmit tarihi camileri, izmit ve çevresindeki tarihi çeşmeler gibi genel sorularınıza cevaplar bulabileceksiniz.
Canfedâ Kethüdâ Hatun Kimdir?
Canfedâ Kethüdâ Hatun, Sultan III. Murad zamanında, Osmanlı Sarayında yaşamış hayırsever bir zattır. Sultan III. Murad döneminde Harem Kethüdalığı yapmıştır. Vefatından sonra Eyüp Sultan Mezarlığı’na defnedilmiştir. Şehrimiz Kocaeli’de dahil olmak üzere pek çok hayratı bulunmaktadır. (İstanbul Karagümrük Kethüdâ Kadın Camii, İzmit Kilez Deresi Kız Köprüsü vb.)
Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesi Hakkında
Canfedâ Kethüdâ Hatun, Orhan Mahallesi’nde Orhan Camii karşısında yer alan ve kendi ismi ile anılan bir çeşme yaptırmış, bu hayrının devamı için gerekli akarlar bırakmıştır. Çeşme zamanla harap olmaya yüz tutunca, Sultan II. Mahmud tarafından suyun kaynağından itibaren tamir edilmiştir.
Dikine dikdörtgen formlu olan çeşmenin yapımında, kesme taş ve mermer malzeme kullanılmıştır. Çeşmenin mermerden yapılmış aynalığı vardır. Aynalık üzerinde oyma tekniğinde yapılmış süslemeye yer verilmiştir.
Çeşmenin üst kısmında II. Mahmud döneminde yapılan onarımı gösteren bir kitabe bulunmaktadır. Altı satırdan oluşan kitabe oldukça büyüktür.
Kitabenin üst kısmında alınlık yer almaktadır. Alınlığın ortasında Sultan II.Mahmud’un tuğrası bulunmaktadır. 1928 yılında kazıtılan Tuğra, 81 yıl sonra 2009 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından fiber glas üzerine işlenerek yerine koyulmuştur.
Canfedâ Kethüdâ Hatun Çeşmesi’nin kitabesi, Örçün Köyü Molla Hasan Çeşmesi’nin kitabesiyle benzeşmektedir.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü tarafından, 2008 yılında restore edilmiştir.
Orhan Camiini de gezmeyi unutmayın..
Eski İzmit’in merkez noktalarından biri olan Orhan Mahallesi’nde hâkim bir tepe üzerine inşa edilmiş ilk camiidir. Bağçeşme meydanının hemen arkasındaki yoldan ‘Tarihi Orhan Cami’ tabelalarını takip ederek kolayca ulaşabileceğiniz bu kıymetli eserin bahçesinden İzmit’in önemli bir kısmını görebilir, İzmit Körfezi üzerinde güneşin batışının o doyumsuz seyrine dalabilirsiniz…
Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesi Kitabesinde Ne Yazar?
(1)Sahibetü’l-hayrat Canfedâ Kethüda Kad›n merhûmenin iznikmid derûnunda inşâ ve icrâsına muvaffaka oldukları
(2)çeşmeleri su yollarının murûr-i zaman ile müşrif-i harâb ve mu’attal olmağla
(3)mu’ahharan menba`ından külliyen ta’mir ve çeşmelere icrâya muvaffak olan hâlâ ser levha-i
(4)Şehinşâh-ı cihân hazret-i Gâzi Sultân Adlî Mahmûd Hân medde zilâl-i
(5) devletehü ilâ ahiri’d-devrân efendimiz hazretlerinin harem-sarây-ı hümâyûnlarında hazinedâr ustalık
(6)rütbe-i celilesiyle şerefyâb olan aliyyetü’ş-şân Su`âda Usta hazretlerinin i’mârına muvaffak oldukları hayrâtdır. Sene 1242 (M.1826)
Tarihi çeşme ile Orhan Camii yan yana olduklarından haritada Orhan Camii tercih edilmiştir.
